غار یخ مراد

غار يخمراد از جمله غارهای ديدنی و با ارزشی است که مورد توجه علاقمندان به شگفتی‌های طبيعت می‌باشد. در جاده چالوس، پس از عبور از پل و دوراهی گچسر، در قسمت غربی جاده، راه فرعی شنی به طول ۵ کيلومتر وجود دارد که به روستای کهنه ده منتهی و سپس به روستای آزادبر متصل می‌شود.

روستای کهنه ده دارای سابقه‌ای ديرينه بوده و بر اثر سيل‌های متعدد بارها ويران گرديده و بارها تخليه شده است و مجدداً توسط ساکنين روستا از نو آباد شده است، بدين جهت به کهنه ده شهرت يافته است. اهالی منطقه به علت قديمی بودن آن را کهن ده نيز ناميده اند.
غار يخ مراد که يکی از جاذبه‌های گردشگری و ديدنی اين روستا به شمار می‌رود، در دامنه شمالی دره‌ای عميق و منتهی به روستای آزادبر واقع شده که دهانه آن حدود ۲۵۰۰ متر از سطح دريا ارتفاع دارد و طول غار از ابتدا تا انتهای آن در هاله ای از ابهام است و گفته می شود که به علت وجود حفره های متعدد در آن، کسی تا کنون به انتهای غار دست نيافته است. به گفته اهالی روستای کهنه ده، در گذشته بيماران با خوردن يخ غار که بطور دائمی و در حوض انتهای غار قرار دارد و در هيچ فصل از سال ذوب نمی‌شود، بهبود يافته و به اين دليل به غار يخ مراد شهرت یافته است. مناسب‌ترين زمان برای ديدار از اين غار در اسفند و فروردين ماه، بخصوص در فصل بهار است زيرا در اين فصل آب‌های ناشی از بارندگی قطره قطره در داخل غار تبديل به قنديل‌های بسيار ديدنی و زيبا می‌شود و همچنين در محوطه بيرون غار منظره گياهان معطر کوهستانی برای هر بازديد کننده، تماشايی و فرح انگيز می‌باشد.
راه دسترسی به غار از کرج، جاده چالوس، نرسيده به گچسر، پس از دوراهی گچسر و عبوراز روستای وله، روستای کهنه ده بوده كه غار يخ مراد بعد از روستا می باشد.

اين روستا در سال ۱۳۸۰ جمعيتی بالغ بر200 نفر داشته است. مردم ده به کار دامداری وتوليدات کشاورزی در حد مصرف خود و توليد سيب درختی، آلبالو، گيلاس، گردو و سيب زمينی می پردازند. تنها دبستان ده نيز بعلت مهاجرت نسل جوان بسته می باشد. ساکنين در حال حاضر تقريبا ۲۰ الی ۲۵ خانوار بوده که اکثر آنها افراد مسن می باشند. لهجه مردم ده مازندرانی ومردمانی خونگرم ميباشند.
اين غار متعلق به دوره دوم زمين شناسی (مزو زوييک) يا ميا ن زيست ميباشد که از عمر آن ۷۰ تا ۲۳۰ ميليون سال ميگذرد. معماری غار بدين گونه است که دمای تاق با دمای کف غار ناهمسان می باشد. اين غار دارای تونل ها، دهليزها، حفره ها و چاه های گوناگون بوده و بيشتر کف و ديواره و تاق از يخ پوشيده شده است. اين پديده استثنايی و جالب باعث شده که اهالی منطقه برای اين غار يک ويژگی ماوراءالطبيعه قائل شوند. اين غار در زمان های گذشته برای اهالی منطقه يک مکان مقدس بوده و مردم بخصوص بانوان روستايی، مراد خود را از اين يخ ها طلب می کرده اند و علت نامگذاری اين غار به يخ مراد همين خاصيت مراد دهندگی غار است؛ بدون شک در اين غار، دنيايی رمز و راز علمی وجود دارد. در فصل بهار گياهان معطر کوهستانی اطراف محوطه، بيرون غار را می پوشاند که اين منظره برای باز ديدکنندگان از غار بسيار ديدنی است.